Partnerem merytorycznym XIII Forum Innowacyjności był Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, który posiada ponad 30 letnie doświadczenie w realizacji projektów geotermalnych w Polsce. Do udziału zaproszeni zostali również prelegenci z Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie oraz Państwowego Instytuty Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego. Podczas XIII FORUM INNOWACYJNOŚCI zaproszeni eksperci zaprezentowali możliwości wykorzystania zasobów geotermalnych w transformacji sektora ciepłowniczego w Polsce.
XIII FORUM INNOWACYJNOŚCI otworzył dr Piotr Dziadzio, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, Pełnomocnik Rządu ds. Polityki Surowcowej Państwa
Moderator wydarzenia: Piotr Zacharski, Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy
Wśród prelegentów znaleźli się:
- prof. dr hab. inż. Krzysztof Galos – Dyrektor Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk
- Piotr Sprzączak – Dyrektor Departamentu Ciepłownictwa w Ministerstwie Klimatu i Środowiska
- dr hab. inż. Wiesław Bujakowski – prof. Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk
- prof. dr hab. inż. Barbara Tomaszewska – Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk
- dr hab. inż. Leszek Pająk – prof. Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk
- Mateusz Żeruń – Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
- dr Edyta Majer – Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
- dr Mariusz Socha – Ekspert ds. geotermii, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
- dr hab. inż. Anna Sowiżdżał – prof. Wydz. Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie
- dr inż. Maciej Miecznik – Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk
- dr hab. inż. Beata Kępińska – prof. Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk
- dr hab. inż. Tomasz Śliwa – prof. Wydz. Wiertnictwa Nafty i Gazu Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie
Pierwszy blok spotkania dotyczył: Perspektyw wykorzystania energii geotermalnej w istniejących systemach grzewczych
- prezentacja Interdyscyplinarna tematyka wykorzystania energii i wód geotermalnych podejmowana od ponad 30 lat w IGSMiE PAN
- prezentacja Możliwości szerokiego wykorzystania energii geotermalnej w istniejących systemach grzewczych
- prezentacja Obszary predestynowane do geotermalnego wykorzystania w ciepłownictwie
- prezentacja Energetyczne możliwości zastosowania geotermii w wybranych istniejących ciepłowniach węglowych
- prezentacja Geotermia inżynierska – nowoczesne systemy magazynowania i pozyskiwania energii cieplnej z przypowierzchniowej strefy podłoża gruntowo-skalnego
- prezentacja Wybrane działania PIG-PIB na rzecz wsparcia geotermii średniotemperaturowej w Polsce
Drugi blok spotkania: Wybrane innowacyjne projekty z zakresu geotermii
- prezentacja Systemy geotermalne CO2-EGS – nowe technologie w zakresie energii
- prezentacja Potencjał dla wykorzystania energii i wód geotermalnych w rolnictwie
- prezentacja Wpływ charakterystyki sieci ciepłowniczej na efektywność wykorzystania energii geotermalnej
- prezentacja Nowe podejście do modelowania eksploatacji zbiorników geotermalnych
- prezentacja Ryzyka w realizacji przedsięwzięć geotermalnych
- prezentacja Geoenergetyka na przykładzie otworów w Sękowej
Najważniejsze wnioski ze spotkania:
- Pomimo postępujących zmian klimatu związanych z globalnym ociepleniem, w Polsce nadal będzie występować zapotrzebowanie na ciepło,
zarówno w sektorze komunalno-bytowym, jak również w sektorze rolniczym; - W związku z polityka energetyczno-klimatyczną EU, sektor ciepłownictwa systemowego, wymaga przeprowadzenia transformacji polegającej na zamianie miksu paliwowego – większość naszych źródeł wytwórczych, oparta jest na spalaniu paliw kopalnych;
- Nadal występuje trend wzrostowy cen uprawnień do emisji CO2, który wpływa na cenę ciepła dla odbiorcy końcowego;
- Polska ma wysoki potencjał do wykorzystania ciepła pochodzącego ze źródeł geotermalnych, ponieważ posiada:
zidentyfikowane złoża,
odpowiednie zaplecze badawczo – naukowe,
zidentyfikowane i wdrożone technologie wydobywcze/wytwórcze, dystrybucyjne i magazynowe,
firmy wykonawcze,
partnerów z Państw EU i EOG,
środki na finansowanie fazy badawczej i wdrożeniowej; - Obecnie w Polsce eksploatujemy 6 instalacji, które wykorzystują ciepło geotermalne na potrzeby zorganizowanych systemów ciepłowniczych;
- Geotermia średnio i niskotemperaturowa odegra znaczną rolę w transformacji ciepłownictwa w Polsce;
- Rekomenduje się kontynuowanie i rozwijanie badań nad geotermią wysokotemperaturową.
Zachęcamy do zapoznania się z wygłoszonymi prezentacjami oraz nagraniem z Forum, które dostępne są na kanale YouTube IOŚ-PIB
Odpowiedzi na pytania z czatu:
Skąd Państwo mieliście informacje dot. parametrów geologicznych
i termicznych do analizy?
Informacje dotyczące wszystkich zagadnień pozyskane zostały na podstawie literatury i z nowych odwiertów wykonanych po 2000 r. Podstawowe dane geologiczne i termiczne pochodziły z dostępnych opracowań publikowanych i niepublikowanych oraz baz danych PIG-PIB, URE, GUS i IOŚ-PIB. Były to w szczególności dane PIG-PIB zawarte w: Centralnej Bazie Danych Hydrogeologicznych (CBDH),
Centralnej Bazie Danych Geologicznych (CBDG).
Jak oszacowaliście Państwo stan zanieczyszczenia powietrza w lokalizacjach, miastach, które nie są objęte monitoringiem GIOŚ?
Informacje dotyczące m.in. emisji pozyskano głównie z baz:
GUS (Bank Danych Lokalnych),
Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie,
IOŚ-PIB (Krajowa baza o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji – KOBiZE).
Poniżej opisano podstawowe parametry przykładowej ciepłowni pozyskane na podstawie ww źródeł: „Ciepłownia działa jako ciepłownia zawodowa. Czas pracy ciepłowni w ciągu roku wynosi 7439h, a czas odstawienia to 1321h. Ciepłownia korzysta z jednego źródła energii (kocioł ciepłowniczy), o mocy nominalnej 1,5 MW (znamionowa moc cieplna: 1,275 MW). Jako paliwo wykorzystuje węgiel kamienny energetyczny o wartości opałowej 24 719 kJ/kg, zawartości siarki 0,36% oraz zawartości popiołu 5,49%, którego rocznie zużywa 2411,84 t. Ciepłownia ta wyemitowała w 2019 roku do powietrza: 13,51 kg benzo(a)pirenu, 4 823 680 kg dwutlenku węgla, 37 986,48 kg pyłu (całkowitego), 48 236,8 kg tlenku węgla, 7235,52 kg tlenków azotu,12 348,62 kg tlenków siarki. Roczna produkcja ciepła brutto jest na poziomie 45 101 GJ, natomiast zdolność produkcyjna obiektu wynosi 79 315 GJ/rok.” Są to informacje techniczne, które – obok informacji geologicznych i środowiskowych – są podstawą wielokryterialnej oceny pod kątem możliwości zastąpienia źródeł opalanych paliwami kopalnymi przez OZE.
Czy można wykorzystać dane z otworów wykonanych przez gminy ze środków publicznych – NFOŚiGW? w tym odwierconych w ostatnich latach np. po 2017 r.?
Tak, dane z odwiertów można pozyskać głównie m.in. z Centralnej Bazy Danych Hydrogeologicznych (CBDH), Centralnej Bazy Danych Geologicznych (CBDG) po przejściu całego formalnego procesu.