10 lipca 2025 roku w Mikołowie odbył się briefing prasowy poświęcony realizowanym i planowanym działaniom adaptacyjnym do zmian klimatu. Gmina Mikołów, jako jeden z krajowych liderów w tej dziedzinie, zaprezentowała dotychczasowe osiągnięcia oraz przedstawiła plany kolejnych ambitnych inicjatyw wpisujących się w długofalową strategię rozwoju. Spotkanie zostało zorganizowane w ramach prac nad Regionalnym Planem Adaptacji (RPA) dla Województwa Śląskiego. Jest to pierwszy tego typu dokument strategiczny na poziomie regionalnym w Polsce.
Gmina Mikołów, jako jedna z pierwszych jednostek samorządu terytorialnego w województwie śląskim, nie tylko dostrzega zagrożenia płynące z globalnego ocieplenia, ale podejmuje konkretne i systemowe działania, aby skutecznie im przeciwdziałać. Scenariusze klimatyczne dla regionu wskazują na stały wzrost średniej temperatury – o około 1,0°C do 1,31°C w kolejnych dekadach. Zmiany klimatu wiążą się dla miasta z rosnącą intensywnością ekstremalnych zjawisk pogodowych, takich jak fale upałów, ulewne deszcze czy okresowe podtopienia.
— W Mikołowie doskonale zdajemy sobie sprawę z wyzwań, jakie niesie zmieniający się klimat. Dlatego konsekwentnie podejmujemy działania na rzecz ochrony środowiska i poprawy jakości życia mieszkańców. Adaptacja do zmian klimatu to dla nas istotna sprawa – inwestujemy w błękitno-zieloną infrastrukturę, zwracamy uwagę na aspekt klimatyczny w procesach inwestycyjnych, a także edukujemy lokalną społeczność. Wierzymy, że dzięki tym działaniom budujemy bezpieczną i zrównoważoną przyszłość Mikołowa. Choć projekt „Mikołów dla Klimatu” formalnie dobiegł końca, klimat dla klimatu trwa – i będzie trwał nadal – powiedziała Aneta Esnekier, Zastępczyni Burmistrza Mikołowa.
Błękitno-zielona infrastruktura – fundament odporności i harmonii miasta
W ostatnich latach zrealizowano wiele inwestycji służących wzmocnieniu błękitno-zielonej infrastruktury. Do najważniejszych należą: rewitalizacja Parku Planty, utworzenie wielopokoleniowego Parku Trzech Pokoleń, zacienienie Rynku – nasadzenie 17 drzew oraz rewitalizacja stawu w Parku w Mokrem, przywracająca jego retencyjne i przyrodnicze funkcje. Dzięki tym projektom gmina nie tylko poprawia jakość środowiska, ale też wzmacnia miejską odporność na zmiany klimatu.
— Hasło „Mikołów – Ogród Życia” doskonale oddaje naszą wizję miasta, które harmonijnie łączy rozwój z troską o środowisko. Kluczowym elementem tej strategii jest błękitno-zielona infrastruktura, która pełni niezwykle istotną rolę w adaptacji do zmian klimatu. Zieleń miejska, parki, tereny retencyjne i systemy wodne nie tylko poprawiają jakość powietrza i mikroklimat, ale również skutecznie przeciwdziałają skutkom ekstremalnych zjawisk pogodowych, takim jak powodzie czy fale upałów. Dzięki temu Mikołów staje się miejscem bardziej odpornym na zmiany klimatu, a jednocześnie przyjaznym do życia. Dbając o naszą błękitno-zieloną sieć, tworzymy przestrzeń, w której mieszkańcy mogą czuć się bezpiecznie i komfortowo, a miasto rozwija się w sposób zrównoważony i odpowiedzialny – powiedziała podczas spaceru po inwestycjachMonika Zielińska, zastępczyni kierownika Zakładu Usług Komunalnych, pełniąca również funkcję ogrodniczki miejskiej w Mikołowie.
Kolejnym filarem działań adaptacyjnych jest edukacja klimatyczna mieszkańców. W ramach programu „Mikołów dla klimatu” gmina organizowała warsztaty, wykłady, pikniki ekologiczne i kampanie informacyjne skierowane do dzieci, młodzieży, seniorów oraz lokalnych przedsiębiorców. Ideą tych działań było nie tylko informowanie, ale też budowanie postaw i kompetencji potrzebnych do współodpowiedzialności za lokalne środowisko.
Szacuje się, że z działań edukacyjnych skorzystało ponad 40 000 osób, co pokazuje skalę zaangażowania społecznego i efektywność prowadzonych działań.
— Gmina Mikołów doskonale pokazuje, jak hasło ‘myśl globalnie, działaj lokalnie’ można wcielać w życie na każdym kroku. Prace nad Regionalnym Planem Adaptacji (RPA) województwa śląskiego nabierają realnego wymiaru właśnie dzięki takim gminom jak Mikołów, które stają się wzorem dla całego regionu i kraju. Ich zaangażowanie i konsekwencja w realizacji działań adaptacyjnych pokazują, że skuteczne przeciwdziałanie skutkom zmian klimatu jest możliwe na poziomie lokalnym, a jednocześnie ma znaczący wpływ na kształtowanie strategii regionalnych i krajowych – zauważyła Joanna Bojczuk, Członek Zarządu Województwa Śląskiego.
Zrównoważony rozwój w Mikołowie to również transformacja energetyczna. Gmina wspiera lokalne przedsiębiorstwa i mieszkańców w korzystaniu z odnawialnych źródeł energii, m.in. poprzez doradztwo, preferencyjne finansowanie i ułatwienia administracyjne. Coraz więcej budynków publicznych korzysta z energii słonecznej – instalacje fotowoltaiczne zasilają szkoły, urzędy i obiekty sportowe, a mieszkańcy chętnie korzystają z programów wspierających montaż instalacji OZE.
— Prace nad Regionalnym Planem Adaptacji to proces budowania odporności regionu na skutki zmian klimatu, w którym samorządy mogą uczyć się i wspierać nawzajem. Gmina Mikołów jest doskonałym przykładem, jak lokalne inicjatywy mogą być skutecznie zintegrowane z działaniami na poziomie regionalnym. To właśnie realizacji takich konkretnych działań w całym województwie służy RPA, w którym zaplanowano wspólne i parasolowe projekty adaptacyjne do realizacji zarówno na poziomie lokalnym, jak i regionalnym. Współpraca z samorządami, które traktują kwestie klimatyczne priorytetowo, jest dla nas niezwykle cenna i pomaga tworzyć strategie dostosowane do rzeczywistych potrzeb społeczności – skomentowała dr Agnieszka Kuśmierz z IOŚ-PIB, kierująca procesem opracowania RPA dla województwa śląskiego.
Wszystkie te działania są spójne z przyjętą Strategią Rozwoju Gminy Mikołów na lata 2020–2030, której misją jest podnoszenie jakości życia mieszkańców w oparciu o zrównoważony rozwój, lokalne zasoby i innowacyjne podejście do wyzwań współczesności.
– Adaptacja do zmian klimatu wymaga kompleksowego podejścia, które łączy naukę z praktyką. Błękitno-zielona infrastruktura, czyli integrowane systemy wodne i zielone przestrzenie miejskie, to uzasadniony badaniami naukowymi sposób łagodzenia skutków ekstremalnych zjawisk pogodowych. Dzięki takim rozwiązaniom miasta, jak Mikołów, odpowiadają w praktyce na skutki zmian klimatu oraz spadek różnorodności biologicznej – dwa największe współcześnie zagrożenia na Ziemi, o których alarmują naukowcy – zauważyła Agnieszka Sobol z IOŚ-PIB.
Mikołów – dzięki determinacji samorządu i aktywności mieszkańców – staje się przykładem nowoczesnej, zielonej gminy, gotowej na przyszłość.
