Q&A

• Prestiż na arenie międzynarodowej;
• Gwarancja wyjątkowej wartości miejsca zwiększająca jego popularność jako atrakcji turystycznej, co z kolei przekłada się na większe wpływy do budżetu lokalnych samorządów oraz ożywienie biznesu;
• Międzynarodowa uwaga, szczególnie w kontekście ochrony i odpowiedniego zarządzania Dobrem;
• Ułatwiony dostęp do wiedzy eksperckiej oraz międzynarodowych projektów;
• Ułatwienie współpracy i tworzenia partnerstw między rządem, lokalnymi samorządami, organizacjami pozarządowym i sektorem prywatnym dla wypracowania właściwych metod zarządzania i osiągnięcia celów ochrony;
• W przypadku zagrożenia Dobra możliwość uzyskania przez Państwa – Strony środków z Funduszu Światowego Dziedzictwa na jego ochronę i konserwację;
• W przypadku wojny ochrona w ramach Konwencji Genewskiej przed zniszczeniem i niewłaściwym wykorzystaniem.

Zmiany kryteriów wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO może dokonać wyłącznie Komitet Światowego Dziedzictwa, po przeanalizowaniu wniosku Państwa – Strony (w przypadku wpisów transgranicznych wniosek musi zostać złożony w porozumieniu wszystkich Państw – Stron). Wniosek o zmianę kryteriów wpisu musi być szczegółowo uzasadniony. Przesłankami do zmian kryteriów mogą być m.in. nowe odkrycia naukowe dotyczące Dobra.

Dobro może zostać wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa w zagrożeniu, gdy zagrożone jest przez poważne i konkretne niebezpieczeństwo oraz konieczne jest podjęcie poważnych działań dla ochrony i zachowania Dobra. W przypadku dóbr przyrodniczych może to być:

zagrożenie potwierdzone polegające na:
1) znaczącym zmniejszeniu populacji zagrożonych gatunków lub innych gatunków o wyjątkowej uniwersalnej wartości, zarówno w efekcie czynników naturalnych, jak i na skutek działalności człowieka;
2) znacznym pogorszeniu walorów estetycznych lub wartości naukowej dobra w wyniku działalności człowieka;
3) działalności człowieka na obrzeżach lub w strefie wpływu zagrażającej integralności Dobra;

zagrożenie potencjalne polegające na:
1) zmianach w statusie prawnym chronionego obszaru;
2) planowanych projektach osadnictwa lub rozwoju na terenie Dobra;
3) wybuchu lub zagrożeniu konfliktem zbrojnym;
4) braku, nieadekwatności, lub niepełnym wdrożeniu planu lub systemu zarządzania;
5) niebezpiecznym wpływie czynników klimatycznych, geologicznych lub innych czynników środowiskowych.

Wyjątkowa uniwersalna wartość to znaczenie przyrodnicze Dobra, które jest na tyle wyjątkowe, że przekracza granice państwowe oraz ma powszechne znaczenie dla obecnych i przyszłych pokoleń ludzkości, z czego wynika konieczność nieustannej jego ochrony przez całą międzynarodową społeczność.
Dobro posiada wyjątkową uniwersalną wartość gdy:
1) spełnia jedno lub więcej kryteriów wpisu;
2) spełnia warunek integralności;
3) ochrona i zarządzanie gwarantuje utrzymanie kryteriów i integralności z momentu wpisu.
Opracowywana przez Państwo – Stronę Deklaracja Wyjątkowej Uniwersalnej Wartości ma kluczowe odniesienie dla przyszłej ochrony i zarządzania Dobrem. Deklarację dla każdego Dobra przyjmuje Komitet Światowego Dziedzictwa i tylko Komitet może przyjąć decyzję o jej zmianie.

Dobro Światowego Dziedzictwa „Puszcza Białowieska” administrowane jest przez trzy jednostki. Białoruska część Dobra w całości administrowana jest przez Park Narodowy „Puszcza Białowieska”. Polska część Dobra zarządzana jest przez Białowieski Park Narodowy (BPN) oraz Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Białymstoku. Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych zarządza obszarem położonym poza granicami BPN. Cały obszar polskiej części Puszczy poza granicami Parku tworzy Leśny Kompleks Promocyjny „Puszcza Białowieska”, na który składają się nadleśnictwa Białowieża, Browsk i Hajnówka.

Podstawowe założenia Planu Zarządzania zostały wskazane w dokumencie renominacyjnym, natomiast wyciąg został zawarty w raporcie otwarcia.
Założenia do opracowania Planu zostały opisane także w dokumencie Metodyka.

Komitet Sterujący to dziesięcioosobowy zespół ekspertów reprezentujących różne podmioty, dyscypliny oraz obszary kompetencji. Komitet Sterujący stanowi niezależne ciało doradczo-opiniotwórcze, rekomendujące rozwiązania usprawniające realizację Projektu, udziela rad i wskazówek Kierownikowi Projektu oraz wspiera go swoim zaangażowaniem. Pełna lista członków dostępna jest na stronie, gdzie można również zapoznać się z krótkim bio wybranych osób: https://ios.edu.pl/bialowieza-forest/ . Komitetu Sterującego w projekcie „Białowieża Forest” nie należy utożsamiać z organem zarządzającym Dobrem.

Komitet Sterujący stanowi ciało doradcze, eksperckie, rekomendujące rozwiązania usprawniające realizację projektu pn. Wykonanie Planu Zarządzania dla Obiektu Światowego Dziedzictwa Puszcza Białowieska, dlatego przy powoływaniu go, zależało nam, aby jego członkowie reprezentowali różne podmioty, dziedziny naukowe oraz obszary kompetencji.

Wszelkie informacje o spotkaniach dostępne są na stronie projektu w kalendarzu. Zachęcamy do jego śledzenia. Zapraszamy także do zapoznania się z Metodyką, w której znajdą Państwo ramowy harmonogram prac na Planem Zarządzania.
Jeśli dodatkowo, chce Pani/Pan otrzymywać wiadomości dotyczące spotkań  za pośrednictwem poczty e-mail, prosimy o wiadomość na adres puszcza@ios.edu.pl.

W ramach projektu bierzemy pod uwagę wszystkie dokumenty, które dotychczas zostały wypracowane, niemniej, Wykonanie Planu Zarządzania dla Obiektu Światowego Dziedzictwa Puszcza Białowieska jest przedsięwzięciem, które realizowane jest w sposób kompleksowy od początku do końca. Zaplanowaliśmy spotkania z interesariuszami dot. strefowania, podczas których wspólnie zastanowimy się nad tą kwestią.

Prace nad wnioskiem renominacyjnym prowadzone były wspólnie przez partnerów z Polski i Białorusi. Międzynarodowy charakter prac wymagał uzgodnienia języka, w jakim partnerzy się porozumiewali. Z uwagi na fakt, że wniosek musiał zostać przedstawiony w jednym z przyjętych języków UNESCO partnerzy wspólnie zdecydowali, że będą pracować w języku angielskim. W tym też języku przygotowane zostały dokumenty renominacyjne. Tłumaczenie wszelkich dokumentów UNESCO wymaga uzgodnień ze Światowym Komitetem UNESCO, co nie leży w kompetencjach zespołu projektowego.

Wiedza i doświadczenie osób spoza zespołu są dla nas bardzo cenne, dlatego prosimy o kontakt na adres: puszcza@ios.edu.pl w celu nawiązania współpracy.

Prace budowlane w Puszczy i budowa zapory zostaną uwzględnione w projekcie Planu Zarzadzania jako jedna z presji na Dobro.

Puszcza Ladzka w znakomitej większości znajduje się w granicach Dobra Światowego Dziedzictwa Puszcza Białowieska, dlatego też przygotowywany Plan Zarządzania będzie obejmował ten obszar.

Zmiana przyjętego Planu Zarządzania jest możliwa, jednak będzie wymagać szczegółowego uzasadnienia proponowanych zmian. Będzie też podlegać takim samym procedurom, jak tworzony Plan Zarządzania.