Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy wraz z partnerami: Uniwersytetem Śląskim oraz Fundacją „Krajowy Indeks Powietrza i Wód” realizuje projekt „Pilotażowy Monitoring Rzeki Odry w trybie ciągłym”, polegający na zainstalowaniu systemu do stałego pomiaru jakości wód powierzchniowych.
Do montażu systemu pilotażowego wytypowano trzy lokalizacje na terenie powiatów średzkiego, raciborskiego oraz na Kanale Gliwickim, które w toku prowadzonych badań mogą ulec zmianie.
Instalacja systemu przewidziana jest na drugą połowę marca, a uzyskiwanie pomiarów w trybie ciągłym rozpocznie się na przełomie marca i kwietnia. Dane z monitoringu będą spływać do Centralnego Laboratorium Badawczego GIOŚ
Działania podjęte w ramach projektu „Pilotażowy Monitoring Rzeki Odry w trybie ciągłym” stanowią uzupełnienie i rozszerzenie realizowanych obecnie badań. W ramach stałego monitoringu interwencyjnego na rzece Odrze Centralne Laboratorium Badawcze GIOŚ dwa razy w tygodniu w 20 punktach pomiarowo-kontrolnych na Odrze i jej dopływach oraz kanałach dokonuje poboru próbek pod kątem badań fizyko-chemicznych. Dodatkowo raz w tygodniu w tych samych punktach pobierane są próbki do oceny stopnia rozwoju fitoplanktonu w tym pod kątem wykrycia obecności złotej algi (Prymnesium cf. parvum) i monitorowania jej liczebności.
System do stałego pomiaru jakości wód powierzchniowych składa się z zespołu czujników pomiarowych umiejscowionych w pławach bądź na istniejącej infrastrukturze (np. mosty, tamy, pomosty), urządzeń do transmisji danych wraz ze specjalistycznym oprogramowaniem.
Urządzenia będą wyposażone w następujące czujniki:
- Czujnik temperatury wody (cyfrowy)
- Czujnik zawartości tlenu w wodzie (sonda galwaniczna)
- Czujnik poziomu PH wody (elektroda)
- Czujnik przewodności elektrycznej wody
- Czujnik przepływu wody
- Czujnik głębokości wody
W kolejnym etapie, w zależności od potrzeb, monitoring systemu będzie wyposażany w kolejne czujniki.
„Pilotażowy Monitoring Rzeki Odry w trybie ciągłym” stanowi kontynuację dotychczasowych działań realizowanych przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy takich jak m.in. rejsy patrolowe pomiaru parametrów rzeki (Partner: Śląskie Centrum Wody Uniwersytet Śląski), których celem było przygotowanie całościowej analizy wód Odry od granicy Polski do ujścia (do jeziora Dąbie). Dotychczas zrealizowano dwa rejsy patrolowe: w dniach 15-24 lipca na odcinku Ostrawa – Szczecin oraz 16-22 października 2022 r. na odcinku Chałupki – Szczecin. W trakcie rejsów prowadzono badania, wykorzystując wieloparametrowe sondy zanurzeniowe. Ponadto w wybranych miejscach pobierano próby wody do analizy fizykochemicznej w akredytowanych laboratoriach, a także prowadzono pomiary przepływu, pionowego rozkładu prędkości wody oraz przekrojów poprzecznych koryta Odry.
W naszych działaniach zakładamy, że jeśli pojawi się taka potrzeba, „Pilotaż Monitoring Rzeki Odry” zostanie również uzupełniony o monitoring patrolowy.
