Celem spotkania było wskazanie roli lasów w dostarczaniu usług ekosystemowych oraz wyzwań stojących przed lasami w świetle zmian klimatu.
W trakcie sesji poruszone zostały tematy związane z:
– możliwościami retencji węgla w środowisku leśnym,
– potencjalnym zamieraniem drzew,
– zmianami składu gatunkowego lasu w efekcie zmian klimatu oraz
– dostarczania przez lasy usług ekosystemowych, w tym produkcji drewna.
IX FORUM INNOWACYJNOŚCI otworzył Pan Edward Siarka – Sekretarz stanu, pełnomocnik Rządu ds. Leśnictwa i Łowiectwa,
Ministerstwo Klimatu i Środowiska
Wśród prelegentów znaleźli się:
- prof.dr.hab. Jarosław Socha – Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie,
- dr hab. Marzena Niemczyk – prof. IBL, Instytut Badawczy Leśnictwa,
- dr hab. inż. Adam Kaliszewski – prof. IBL, Instytut Badawczy Leśnictwa,
- prof. dr hab. Janusz Olejnik – Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu,
- dr inż. Emilia Wysocka-Fijorek – Instytut Badawczy Leśnictwa,
- prof. dr hab. Bogdan Brzeziecki – Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego,
- dr hab. Tomasz Jaworski – prof. IBL, Instytut Badawczy Leśnictwa,
- dr hab. Krzysztof Stereńczak – prof. IBL, Instytut Badawczy Leśnictwa,
- dr hab.inż. Piotr Wężyk – prof. UR, Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie,
- Janusz Łogożny – Zastępca Dyrektora Departamentu Leśnictwa i Łowiectwa, MKiŚ,
- Jan Tabor – Zastępca Dyrektora Generalnego ds. Gospodarki Leśnej,
- prof. dr hab. Jacek Hilszczański – Dyrektor Instytutu Badawczego Leśnictwa,
- prof. dr hab. Andrzej Jagodziński – Dyrektor Instytutu Dendrologii Polskiej Akademii Nauk,
- dr hab. inż. Zbigniew Karaszewski -Główny Specjalista, Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Technologii Drewna,
- dr inż. Janusz Dawidziuk – Dyrektor Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej.
Najważniejsze wnioski z panelu dyskusyjnego dotyczyły m.in.:
- Należy dążyć do utrzymania gospodarki leśnej trwale zrównoważonej i wielofunkcyjnej oraz do utrzymania i kontynuowania obecnego modelu leśnictwa z punktu widzenia zmian klimatycznych.
- Przyjęto szereg działań ukierunkowanych na przeciwdziałanie zagrożeniom lasu. Dotyczy to m.in. zmian w Instrukcji Urządzania lasu, Ochrony Lasu,
w Zasadach Hodowli Lasu. Będą one kładły nacisk na te drzewostany, które w pierwszej kolejności należy przygotować na zmiany klimatu, drzewostany o niestabilnej strukturze, głównie drzewostany z nadmiarem sosny i świerka. Im zasobniejszy i straszy drzewostan, tym jest on bardziej podatny na czynniki stresowe co w konsekwencji prowadzi do jego zamierania. - Potrzebna jest przemyślana i intensywna polityka informacyjna społeczeństwa.
- Przed lasami stoją olbrzymie wyzwania. Wyzwania te dotyczą również wszystkich aspektów nauk leśnych. Takim przykładem jest przyśpieszona migracja oraz szereg zjawisk, które temu towarzyszą np. uciekanie od wpływu wrogów naturalnych.
- Działania gospodarki leśnej i nauki muszą być prowadzone w sposób zintegrowany i perspektywiczny. Wymaga to wielu lat wytężonej pracy wspólnej.
- Lasy służą do redukcji negatywnych skutków zmian klimatu. Zmiana klimatu wywołana działalnością człowieka wyznacza szereg innych zmian. Wpływa na: różnorodność biologiczną, zmienność genetyczną, wzmacnia oddziaływanie innych negatywnych czynników np. nadmierne wykorzystywanie zasobów przyrodniczych czy fragmentaryzacja siedlisk.
- Na szereg pytań, postawionych podczas forum, odpowiedź leży poza lasem. Konieczna jest zmiana sposobu funkcjonowania człowieka z podejścia eksploatacyjnego do postaw dążących do zachowania ekosystemów przyrodniczych. Kluczowe jest opracowanie strategii zarządzania zasobami leśnymi w obliczu jak najlepiej zdefiniowanych ryzyk, jakie niosą ze sobą zmiany klimatu. Osłabienie skutków tych zmian wymaga skupienia się na działaniach poza lasem, szczególnie jeśli chodzi o przekonanie społeczeństwa do tych działań.
- Leśnictwo w Europie jest dojrzałe, poparte kilkusetletnią tradycją rolno-leśną, ale leśnictwo to nie tylko Europa. Dotyczy również krajów, które nie mają takich podstaw teoretycznych i praktycznych. Ekologizacja leśnictwa europejskiego będzie powodowała nadmierną eksploatację lasów w innych regionach Świata.
- Ważne jest rozpoznanie struktury lasu, określenie w jaki sposób las może być wykorzystany jako instrument polityki klimatycznej. Najbardziej racjonalnym rozwiązaniem jest kontynuacja aktywnej gospodarki wielofunkcyjnej wobec zmieniającego się otoczenia. Ta wielofunkcyjność wymaga doskonalenia i to odbywa się na drodze opracowywanych obecnie instrukcji: urządzania, hodowli i ochrony lasu.
Moderator dyskusji: Artur Sawicki, Instytut Badawczy Leśnictwa