Ocena wpływu warunków meteorologicznych na stan zdrowotny lasów i zaburzenia w lasach w skali regionalnej i krajowej w oparciu o integrację danych naziemnych z danymi z satelitarnych systemów obserwacji Ziemi

Nasilenie ekstremalnych zjawisk pogodowych związanych z ocieplaniem klimatu, a w szczególności susz, powoduje poważne, długotrwałe szkody w ekosystemach leśnych. Zagrożenie zanikaniem i zwiększenie wrażliwości drzewostanów na działanie czynników biotycznych i abiotycznych są głównymi powodami, dla których coraz większe znaczenie ma monitoring kondycji zdrowotnej lasów z wykorzystaniem nowoczesnych metod teledetekcyjnych.

Cele projektu:

• zrozumienie i ocena wpływu warunków pogodowych na stan zdrowotny drzewostanów oraz zaburzenie kondycji lasu;
• ocena wrażliwości lasów na ekstremalne warunki pogodowe, ze szczególnym uwzględnieniem skutków suszy;
• zbadanie możliwości zastosowania danych satelitarnych do szacowania ilościowych i jakościowych zmian stanu zdrowotnego lasów w skali lokalnej, regionalnej i krajowej.

• Projekt obejmuje badania podstawowe.
• Naukowcy, instytucje zajmujące się zarządzaniem lasami i monitorowaniem stanu lasów, organizacje interesujące się wpływem zmian klimatu na stan zdrowotny lasów w Polsce. 

Nowością projektu jest kompleksowe i wielowymiarowe podejście czasoprzestrzenne wypracowane w celu pogłębienia wiedzy na temat reakcji ekosystemów leśnych na zmiany klimatu z wykorzystaniem nowoczesnych danych satelitarnych pozyskanych m.in. przez satelity: Sentinel-2, Planet Scope. Wysoka rozdzielczość przestrzenna i czasowa obrazów satelitarnych jest podstawowym atutem przy badaniu kondycji zdrowotnej drzewostanów za pomocą technik teledetekcyjnych w skali lokalnej i regionalnej.

Szczegółowa analiza charakterystyk drzewostanu i ich siedlisk (w tym produktywność siedlisk) oraz zaburzeń ekosystemów leśnych, w odniesieniu do warunków pogodowych pozwolą zrozumieć kompleksowy wpływ zmian klimatycznych na kondycję zdrowotną lasów. Dzięki integracji danych satelitarnych z informacją o drzewostanie i warunkach pogodowych, zbadany zostanie związek między kondycją zdrowotną drzewostanów, a warunkami pogodowymi. W projekcie wykonane zostaną długoterminowe analizy trendów i anomalii spektralnych wskaźników wegetacji, obliczonych na podstawie danych z wielospektralnego skanera MODIS w okresie 2000-2022. Zestawienie wskaźników spektralnych z parametrami meteorologicznymi oraz informacją o zaburzeniach ekosystemów leśnych umożliwi zrozumienie, na ile zmiany zachodzące w drzewostanach są możliwe do zaobserwowania w różnych przedziałach spektralnych oraz są związane ze zmianami klimatycznym.
Wyniki badań wpłyną przede wszystkim na pogłębienie wiedzy w zakresie wpływu warunków pogodowych na kondycję zdrowotną drzewostanów oraz wypracowanie wskaźników i metod, które mogłyby w przyszłości posłużyć do szacowania ilościowych i jakościowych zmian stanu zdrowotnego lasów w skali zarówno lokalnej, regionalnej jak i krajowej.

Narodowe Centrum Nauki – program OPUS21

Uniwersytet Rolniczy w Krakowie – Wydział Leśny

2024-2026

Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami
Zespół Inwentaryzacji i Raportowania Emisji
dr hab. inż. Agata Hościło
e-mail: agata.hoscilo@ios.edu.pl