Zarząd Województwa Śląskiego przyjął Regionalny Plan Adaptacji do zmian klimatu dla regionu – pierwszy taki dokument w Polsce opracowany na poziomie regionalnym. Dokument stanowi odpowiedź na rosnące wyzwania związane ze zmianami klimatu i ma na celu zwiększenie odporności na ich skutki tego jednego z najgęściej zaludnionych i najbardziej zurbanizowanych województw w Polsce.
Śląskie ze względu na swoją gęstą zabudowę i liczne ośrodki miejskie, należy do najbardziej zaludnionych i zurbanizowanych części Polski. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego, w 2023 roku liczba ludności województwa śląskiego wyniosła około 4,32 miliona osób, co stanowi 11,5% populacji kraju. Gęstość zaludnienia wynosi 367,6 osób na km², znacznie przewyższając średnią krajową, która wynosi około 122 osoby/km². Ponad połowa mieszkańców regionu (51,5%) skupia się na zaledwie 12,8% jego powierzchni, co sprawia, że urbanizacja jest istotnym wyzwaniem w kontekście zmian klimatu. Wysoka koncentracja ludności w miastach zwiększa ich podatność na skutki zjawisk ekstremalnych, takich jak fale upałów czy powodzie błyskawiczne.
Regionalny Plan Adaptacji (RPA) ma na celu przygotowanie samorządów z obszaru województwa do działań w zakresie przystosowywania regionu do zmian klimatu, zmniejszenia jego podatności oraz zwiększenia potencjału do radzenia sobie ze skutkami zmian klimatu. Dokument wskazuje możliwości adaptacyjne podejmowane na szczeblu regionalnym i lokalnym oraz pełni funkcję koordynacyjną wobec miejskich planów adaptacji.
Plan został opracowany przez ekspertów z Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego (IOŚ-PIB), a w zakresie diagnozy problemów terenów pogórniczych wynikających ze zmian klimatu przy wsparciu Głównego Instytutu Górnictwa – Państwowego Instytutu Badawczego. Proces tworzenia dokumentu trwał 18 miesięcy i przebiegał w formie wieloetapowej partycypacji społecznej, w której udział wzięli przedstawiciele samorządów, instytucji oraz mieszkańcy regionu.
– Przyjęcie Regionalnego Planu Adaptacji do zmian klimatu dla Województwa Śląskiego jest istotnym krokiem w systemowym przygotowaniu regionu na skutki zmian klimatu. Dokument pokazuje, jak w praktyce realizowany jest proces glokalizacji – integracja globalnych wyzwań klimatycznych z lokalnymi uwarunkowaniami środowiskowymi, społecznymi i gospodarczymi. Hasło „myśl globalnie, działaj lokalnie” znajduje tu pełne odzwierciedlenie: plan uwzględnia najlepsze praktyki międzynarodowe, a jednocześnie dostosowuje działania adaptacyjne do specyfiki województwa śląskiego, zwiększając ich skuteczność i trwałość – skomentowała dr Agnieszka Kuśmierz, Kierowniczka Zespołu Opracowującego RPA w IOŚ-PIB.
Dokument zawiera m.in.:
- diagnozę potrzeb adaptacyjnych, w tym analizę podatności na zmiany klimatu województwa w kluczowych sektorach, takich jak: gospodarka wodna, rolnictwo, leśnictwo, zdrowie, energetyka, transport, obszary górnicze i zurbanizowane, analizę ryzyka klimatycznego,
- określenie priorytetów i potrzeb adaptacyjnych na poziomie regionalnym i lokalnym,
- określenie kierunków działań adaptacyjnych, które odpowiadają zdiagnozowanym potrzebom adaptacyjnym województwa i jego gmin,
- rekomendacje dla działań inwestycyjnych, informacyjno-edukacyjnych oraz rozwiązań przyrodniczych, w tym błękitno-zielonej infrastruktury.
RPA jest pierwszym dokumentem w Polsce, który łączy planowanie adaptacyjne z potrzebami specyficznych obszarów pogórniczych, wykorzystując doświadczenia regionu Morawsko-Śląskiego (Republika Czeska).
Po przyjęciu dokumentu rozpocznie się etap wdrażania wypracowanych rekomendacji i rozwiązań, które pozwolą mieszkańcom województwa lepiej przystosować się do postępujących zmian klimatycznych i zapewnić optymalne warunki życia.
Pełną treść Regionalnego Planu Adaptacji można znaleźć na stronie: https://powietrze.slaskie.pl/pl/regionalny-plan-adaptacji/regionalny-plan-adaptacji-do-zmian-klimatu-dla-wojewodztwa-slaskiego.html