Ośrodek Zarządzania Środowiskowego prowadzi badania podstawowe, prace rozwojowe, usługowo-badawcze oraz wdrożeniowe. Zapewnia również naukowe i techniczne wsparcie dla krajowych aktów prawnych, strategii, polityk i planów opracowywanych przez organy administracji rządowej lub administracji samorządowej – w odniesieniu do zobowiązań międzynarodowych, unijnych oraz krajowych uwarunkowań.
Zakres tematyczny obejmuje:
- technologie ochrony powietrza i klimatu,
- adaptację do zmian klimatu,
- zarządzanie zasobami przyrody,
- gospodarkę odpadami,
- edukację ekologiczną,
- prawo środowiskowe,
- socjologię i ekonomię środowiska,
- systemy informatyczne.
ZAKRES DZIAŁALNOŚCI
Zakład Technologii Ochrony Powietrza i Klimatu – kierownik: Sylwia Arasiewicz – Dulnik
Zakład prowadzi badania naukowe, prace rozwojowe i usługowo-badawcze oraz upowszechnia ich wyniki w szerokim zakresie zagadnień związanych z wykorzystaniem technologii w politykach służących ochronie powietrza i klimatu.
W szczególności do zakresu zadań Zakładu należy:
- prowadzenie działalności naukowo-badawczej i rozwojowej w zakresie technologii nisko i zero-emisyjnych dla wszystkich sektorów w tym w szczególności dla energetyki, ciepłownictwa i transportu (w tym lotniczego), poprzez budowanie interdyscyplinarnego zaplecza eksperckiego wspierającego wdrażanie nowych technologii, prowadzenie prac analityczno-badawczych wspierających administrację, naukę i przedsiębiorstwa;
- prowadzenie działalności naukowo-badawczej i rozwojowej w zakresie modeli transformacji gospodarczej i energetycznej dla administracji i przedsiębiorstw, w tym poprzez nowe modele regulacyjne dla technologii przełomowych, w tym poprzez: tworzenie modeli innowacyjnych rozwiązań regulacyjnych dla tych technologii. udział w reformie rynku paliw i energii i zielonej transformacji przedsiębiorstw;
- prowadzenie działalności naukowo-badawczej i rozwojowej w zakresie tworzenia narzędzi wspierających administrację, naukę i przedsiębiorstwa w planowaniu, tworzeniu, rozwijaniu, i raportowaniu działań zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju, w tym m.in. poprzez rozwój eksperckich usług i narzędzi oceny śladu węglowego i środowiskowego tych działań;
- budowanie współpracy z innymi ośrodkami naukowymi i badawczymi w Polsce i za granicą w zakresie merytorycznym Zakładu, udział w naukowych procesach awansowych;
- utworzenie zespołu doradczego dla administracji i przedsiębiorstw w zakresie planowania energetycznego, oceny strategii rozwojowych i zgodności regulacyjnej, w tym poprzez opracowanie narzędzi wspierających sprawiedliwą i zrównoważoną transformację energetyki lokalnej;
- prowadzenie szkoleń, konsultacji, doradztwa w sprawach wynikających z zakresu działania Zakładu;
- prowadzenie baz danych i rejestrów i podobnych zasobów informacyjnych wynikających ze zobowiązań IOS-PIB.
Zakład Adaptacji do Zmian Klimatu – kierownik: Michał Marcinkowski
Zakład prowadzi działalność obejmującą:
- realizację prac badawczo-rozwojowych w zakresie:
- aspektów środowiskowych, społecznych i gospodarczych zmian klimatu, w tym występowania i skutków zjawisk ekstremalnych,
- adaptacji do zmian klimatu, ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystania usług ekosystemowych i rozwiązań bazujących na naturze aspektów środowiskowych, społecznych i gospodarczych zmian klimatu, w tym występowania i skutków zjawisk ekstremalnych,
- oceny ryzyka klimatycznego dla sektorów i obszarów oraz zarządzania ryzykiem i poprawy odporności,
- planów adaptacji do zmian klimatu dedykowanych miastom, regionom, obszarom i sektorom,
- metod naukowych i analitycznych dot. analizy kosztów i korzyści, analizy ekonomicznej i finansowej skutków zmian klimatu, ich łagodzenia i adaptacji;
- wsparcie administracji rządowej i samorządowej w zakresie realizowanych prac badawczo-rozwojowych, w tym:
- udział w formułowaniu i wdrażaniu polityki adaptacyjnej,
- opracowywanie koncepcji rozwiązań mających na celu wdrożenie zobowiązań międzynarodowych i krajowych z obszaru zmian klimatu i szeroko rozumianej adaptacji,
- proponowanie rozwiązań ustawodawczych spójnych z wynikami prowadzonych badań i analiz własnych, uznanych ośrodków naukowych oraz wytycznych zawartych w nadrzędnych dokumentach;
- prowadzenie i rozwój systemu monitoring Miejskich Planów Adaptacji, tj. systemu elektronicznego, o którym mowa w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, w tym weryfikację sprawozdań z wdrażania działań adaptacyjnych przekazywanych przez miasta;
- okresowe opracowywanie sprawozdań z wdrażania działań adaptacyjnych w miastach, zgodnie z postanowieniami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska
- realizację zleceń komercyjnych w zakresie określonym w ust. 1;
- popularyzację wyników prowadzonych prac, m.in. poprzez publikacje oraz udział w krajowych i międzynarodowych konferencjach naukowych i branżowych, organizację spotkań i konsultacji;
- śledzenie wyników badań naukowych dot. zmian klimatu, ich skutków oraz działań adaptacyjnych, a także raportów, wytycznych i zaleceń formułowanych na poziomie unijnym i krajowym;
- prowadzenie szkoleń obejmujących tematykę prac realizowanych w zakładzie, adresowanych do samorządów, przedsiębiorstw oraz ogółu społeczeństwa.
Zakład Zarządzania Zasobami Przyrody – p.o. kierownik: Izabela Zygmunt
Zakład prowadzi działalność badawczo-rozwojową i prace usługowe w zakresie ochrony i poprawy stanu krajowych zasobów przyrodniczych i krajobrazowych. Zapewnia wsparcie w tworzeniu polityk oraz działań administracji publicznej wszystkich szczebli w zakresie ochrony, odnowy i zrównoważonego użytkowania zasobów przyrody.
Główne zadania Zakładu obejmują:
- prowadzenie analiz na potrzeby rozpoznania przestrzennego zróżnicowania i stanu krajowych zasobów przyrody;
- rozwijanie narzędzi oceny zagrożeń krajowych zasobów przyrody, w tym krajobrazu;
- prowadzenie studiów w zakresie ochrony różnorodności biologicznej, między innymi w celu określenia skutecznych działań na rzecz odbudowy zasobów przyrodniczych;
- prowadzenie studiów przyrodniczych na potrzeby planowania przestrzennego, polityk sektorowych;
- opracowywanie strategii ochrony, odnowy i zrównoważonego użytkowania zasobów przyrody z wykorzystaniem metod partycypacyjnego planowania;
- prowadzenie studiów związanych z regionalizacją fizycznogeograficzną i krajobrazami oraz narzędziami ich ochrony;
- analizy i oceny stanu powierzchni ziemi, w tym gleb i środowiska gruntowo-wodnego na potrzeby przywracania ich dobrego stanu;
- prowadzenie ocen wpływu działalności człowieka na środowisko i analiz środowiskowych uwarunkowań działalności człowieka;
- studia w zakresie zrównoważonego rozwoju jednostek samorządu terytorialnego, w tym miast i regionów uwzględniające rolę różnorodności biologicznej i usług ekosystemowych w adaptacji do zmian klimatu;
- propagowanie wiedzy o zasobach przyrodniczych i konieczności ich ochrony;
- opracowywanie narzędzi wzmacniających system ocen środowiskowych.
Zakład Gospodarki Odpadami – p.o. kierownik: Tomasz
Zakład zajmuje się prognozowaniem oraz monitorowaniem procesów gospodarki odpadami i zapobiegania powstawaniu odpadów, w tym w szczególności do zadań Zakładu Gospodarki Odpadami należy:
- prowadzenie prac badawczych i analiz w zakresie ocen gospodarki odpadami, zapobiegania powstawania odpadów oraz prognozowanie tych zjawisk dla potrzeb strategii zrównoważonego rozwoju;
- opracowywanie materiałów metodycznych, wytycznych, zaleceń, wskazówek dotyczących monitoringu i oceny gospodarki odpadami, w tym zapobiegania powstawaniu odpadów;
- przygotowywanie koncepcji, zasad, założeń do tworzenia i reorganizacji systemów monitoringu gospodarki odpadami (zakładowych, lokalnych, regionalnych, ogólnokrajowych);
- opracowywanie założeń i specyfikacji do tworzenia baz danych w zakresie gospodarki odpadami;
- wsparcie merytoryczne i techniczne na etapie tworzenia oraz obsługi informatycznych systemów gromadzenia i przetwarzania danych obejmujących gospodarkę odpadami i zapobiegania powstawaniu odpadów, na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym;
- prace na rzecz usprawnienia systemu monitorowania zapobiegania powstawaniu odpadów w Polsce;
- opracowywanie strategii zagospodarowywania odpadów jako źródła surowców i energii odnawialnej;
- tworzenie warunków dla zrównoważonego rozwoju poprzez uprawy roślin i hodowle zwierząt wykorzystywanych do remediacji terenów zdegradowanych oraz na obszarach chronionych;
- współpraca z organami administracji publicznej w zakresie opracowywania raportów i informacji dotyczących gospodarki odpadami i działań naprawczych w Polsce;
- prace na rzecz monitoringu i ocen gospodarki odpadami i zapobieganiu powstawania odpadów (Europejska Agencja Środowiska, Komisja Europejska, Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) – w tym realizacja zadań wspierających działania administracji publicznej;
- opiniowanie dokumentów i aktów prawnych dotyczących gospodarki odpadami, systemów monitoringu marnotrawstwa żywności oraz obszarów związanych z tymi zagadnieniami.
- opiniowanie strategii, programów, projektów regionalnych i lokalnych pod kątem gospodarki odpadami w zakresie zachowywania zasad zrównoważonego rozwoju;
- tworzenie programów promocji i kształtowania wizerunku gospodarki odpadami w oparciu o odpowiedzialność społeczną biznesu;
- nawiązywanie partnerstwa międzysektorowego na rzecz realizacji projektów racjonalizacji gospodarki odpadami w oparciu o zasady zrównoważonego rozwoju;
- prowadzenie szkoleń, konsultacji, doradztwa w sprawach wynikających z zakresu działaniaZakładu;
- opracowywanie strategii zagospodarowywania odpadów jako źródła surowców i energii odnawialnej;
- ocena innowacyjności technologii oraz uzyskiwanego efektu ekologicznego.
Zakład Edukacji Ekologicznej – kierownik: Agnieszka Stangreciak
Zakład prowadzi szeroko pojęte działania edukacyjne i szkoleniowe, obejmujące edukację formalną i nieformalną. Celem tych działań jest podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeństwa, rozwijanie kompetencji prośrodowiskowych oraz kształtowanie postaw u przedstawicieli różnych grup społecznych, zawodowych i wiekowych do podejmowania działań na rzecz ochrony środowiska.
Działania Zakładu są prowadzone w ramach działalności statutowej IOŚ-PIB oraz realizowanych projektów krajowych i międzynarodowych.
W szczególności do zadań Zakładu Edukacji Ekologicznej należy:
- koordynacja i realizacja działań edukacyjnych w ramach projektów krajowych i międzynarodowych, organizowanie szkoleń, kursów i seminariów;
- opracowywanie materiałów edukacyjnych i scenariuszy zajęć dostosowanych do różnych poziomów edukacji formalnej i nieformalnej oraz różnych grup społecznych, zawodowych i wiekowych;
- współpraca z uczelniami wyższymi oraz ośrodkami naukowymi w zakresie organizacji praktyk, staży oraz wspólnych projektów edukacyjnych;
- tworzenie i rozwijanie systemu wsparcia merytorycznego i metodycznego dla nauczycieli, edukatorów, urzędników i liderów społecznych;
- opracowywanie modelowych programów edukacyjnych dla szkół, uczelni oraz instytucji publicznych w zakresie edukacji ekologicznej i klimatycznej;
- projektowanie i wdrażanie cyfrowych narzędzi edukacyjnych, w tym aplikacji mobilnych, gier edukacyjnych i kursów e-learningowych;
- prowadzenie badań nad skutecznością działań edukacyjnych, w tym ewaluacja wpływu kampanii edukacyjnych na postawy i zachowania społeczne oraz rozwój narzędzi do mierzenia efektywności edukacji;
- opracowywanie i wdrażanie metod angażowania społeczności lokalnych w działania na rzecz ochrony środowiska i klimatu;
- organizowanie konkursów, kampanii edukacyjnych, wydarzeń popularyzatorskich i innych działań promujących wiedzę środowiskową i klimatyczną;
- wspieranie lokalnych i społecznych inicjatyw edukacyjnych w obszarze ekologii i zrównoważonego rozwoju;
- współpraca z administracją rządową i samorządową, instytucjami publicznymi, organizacjami pozarządowymi oraz biznesem w zakresie opracowywania strategii, planów i działań dotyczących edukacji ekologicznej;
- prowadzenie działalności usługowej w zakresie edukacji ekologicznej.
Zakład Prawa Środowiska – kierownik: dr hab. Jerzy Jendrośka
Zakład prowadzi pracę badawczo – rozwojową oraz prace usługowe w zakresie związanym z szeroko rozumianym prawem środowiska oraz zrównoważonego rozwoju. W szczególności zadaniami Zakładu są:
- opracowywanie analiz, zestawień i raportów z zakresu prawa środowiska oraz zrównoważonego rozwoju, w tym na temat funkcjonowania poszczególnych instrumentów prawnych z nim związanych w różnych systemach prawnych;
- sporządzanie opinii i ekspertyz prawnych z zakresu prawa środowiska oraz zrównoważonego rozwoju oraz jego styku z innymi gałęziami prawa;
- wsparcie legislacyjne dla administracji publicznej w opracowywaniu strategii i innych dokumentów planistycznych oraz aktów prawnych;
- wsparcie merytoryczne administracji publicznej w wykonywaniu zobowiązań międzynarodowych i unijnych z zakresu prawa środowiska oraz zrównoważonego rozwoju;
- aktywne śledzenie procesów i działań związanych z prawem środowiska i zrównoważonego rozwoju w prawie międzynarodowym i unijnym;
- uczestniczenie w konferencjach oraz pracach międzynarodowych grup badawczych.
Zakład Socjologii i Ekonomii Środowiska
Zakład prowadzi działalność badawczo-rozwojową i prace usługowe w zakresie nauk społecznych dotyczących relacji społeczeństwa i gospodarki ze środowiskiem. W szczególności zadaniami Zakładu są:
- prowadzenie badań naukowych z zastosowaniem metod wykorzystywanych w różnych dyscyplinach nauk społecznych, w tym socjologii i ekonomii;
- dostarczanie wiedzy decydentom i opinii publicznej poprzez opracowywanie analiz i raportów z zakresu socjologii i ekonomii środowiska oraz dziedzin pokrewnych;
- wykorzystanie ekonomii behawioralnej na rzecz wzrostu skuteczności polityk publicznych w zakresie działań Instytutu;
- badanie i analiza akceptacji polityk i rozwiązań prośrodowiskowych, w tym akceptacją społeczną dla transformacji energetycznej, klimatycznej i związanej ze zrównoważonym korzystaniem z zasobów przyrodniczych, jak również analizą ekonomiczną skutków tych transformacji;
- opracowywanie analiz i raportów z zakresu socjologii i ekonomii środowiska oraz dziedzin pokrewnych w zakresie działań IOŚ-PIB;
- popularyzację wyników prowadzonych prac, m.in. poprzez publikacje oraz udział w krajowych i międzynarodowych konferencjach naukowych i branżowych, organizację spotkań i konsultacji;
- aktywny udział w międzynarodowych pracach badawczych i rozwojowych m.in. przez realizowanie grantów w międzynarodowych programach naukowych, udział w konferencjach oraz wymianie naukowej;
- współpraca z innymi komórkami organizacyjnymi IOŚ-PIB w zakresie dostarczania wiedzy z nauk społecznych.
Zakład Systemów Informatycznych – kierownik: Michał Styś
Zakład wykonuje zadania w zakresie budowy, rozwoju, wsparcia oraz eksploatacji i utrzymania systemów teleinformatycznych prowadzonych lub planowanych do prowadzenia przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy. Zakład odpowiada również za realizację projektów z zakresu wykorzystania systemów informatycznych na potrzeby informowania, projektowania zmian, gromadzenia danych oraz zarządzania środowiskiem.
W strukturę Zakładu Systemów Informatycznych wchodzą następujące Zespoły:
- Zespół Wytwarzania Systemów Informatycznych;
- Zespół Analiz Systemów Informatycznych;
- Zespół Zapewniania Jakości i Wsparcia Użytkowników.
Zespół Wytwarzania Systemów Informatycznych jest odpowiedzialny za tworzenie oprogramowania. Składa się z inżynierów oprogramowania, architektów oprogramowania oraz managerów procesów wytwarzania oprogramowania. W szczególności, do zadań Zespołu Wytwarzania Systemów Informatycznych należy:
- tworzenie oprogramowania przy wykorzystaniu języka programowania;
- opracowywanie niskopoziomowej architektury systemów informatycznych;
- opracowywanie algorytmów oraz struktur danych;
- wdrażanie oprogramowania;
- usuwanie błędów powstałych w trakcie tworzenia oprogramowania;
- tworzenie testów jednostkowych;
- dokumentowanie kodu programu.
Zespół Analiz Systemów Informatycznych jest odpowiedzialny za wykonywanie analizy wymagań, dostarczanie specyfikacji wymagań dla właściwych zespołów oraz planowania średnio i długookresowe. W skład zespołu wchodzą analitycy biznesowi oraz systemowi.
W szczególności, do zadań Zespołu Analiz Systemów Informatycznych należy:
- analiza wymagań użytkowników;
- weryfikacja wykonalności wymagań;
- opracowywanie specyfikacji wymagań;
- prowadzenie dokumentacji wymagań;
- projektowanie oraz modelowanie procesów biznesowych;
- uczestnictwo w spotkaniach projektowych;
- wsparcie w przygotowywaniu harmonogramów projektów;
- wsparcie w opracowywaniu planów średniookresowych i długookresowych;
- opracowywanie dokumentacji użytkownika;
- współpraca z zespołami programistycznymi i architektami IT w zakresie tworzenia systemów informatycznych;
- wsparcie zespołu testerów w zakresie przeprowadzania testów i wdrożeń systemów informatycznych;
- tworzenie, rozwój i optymalizacja procedur i procesów do zarządzania projektami;
- tworzenie i aktualizacja dokumentacji odbioru produktów oraz nadzór nad procesem dostawy i odbioru produktów.
Zespół Zapewnienia Jakości i Wsparcia Użytkowników jest odpowiedzialny za zapewnienie jakości oprogramowania oraz przyjmowanie i obsługę zgłoszeń od użytkowników, przypisywanie im kategorii, nadawanie priorytetów oraz kontrolę ich rozwiązania. W skład zespołu wchodzą testerzy manualni oraz projektanci testów automatycznych, konsultanci HelpDeskowi, pracownicy II linii wsparcia oraz szkoleniowcy.
W szczególności, do zadań Zespołu w zakresie kontroli jakości oprogramowania należy:
- weryfikowanie prawidłowego działania systemów informatycznych;
- organizowanie środowisk testowych;
- przygotowywanie wkładu do dokumentacji odbiorowej w zakresie testowania systemów;
- opracowywanie i aktualizowanie scenariuszy testowych;
- automatyczne oraz manualne testowanie systemów informatycznych;
- prowadzenie rejestru błędów i usterek w dedykowanym systemie;
- monitorowanie rezultatów testów;
- dostarczanie szczegółowych informacji o błędach/usterkach programistom;
- analizowanie zgłoszonych błędów.
Do zadań Zespołu w zakresie obsługi użytkownika należy:
- diagnozowanie zgłoszonych problemów;
- rejestrowanie informacji o błędach w dedykowanym systemie wraz ze szczegółowymi informacjami;
- informowanie użytkowników systemów informatycznych o rozwiązaniach błędów;
- zarządzanie zgłoszeniami o incydentach informatycznych;
- prowadzenie rejestru zgłoszonych incydentów;
- wykonywanie raportów ze zgłoszonych incydentów.
Do zadań Zespołu w zakresie szkoleń i komunikacji należy:
- organizowanie i prowadzenie szkoleń dla interesariuszy projektu;
- opracowywanie materiałów informacyjnych;
- opracowywanie, redagowanie oraz publikowanie komunikatów zgłoszonych przez interesariuszy projektu;
- przeprowadzenie kampanii mailingowych zgodnie ze zgłoszeniami interesariuszy projektów.