W sierpniu 2025 r. na orbitę zostanie wyniesiony satelita MEteop-SG Satelite A1 z zespołem instrumentów Sentinel-5A na pokładzie, który wzmocni europejskie zdolności obserwacji atmosfery w ramach programu Copernicus. Start misji zaplanowano na 12 sierpnia o godz. 21:37 czasu lokalnego w Kourou (00:37 UTC / 2:37 CEST). Satelita poleci na pokładzie rakiety Ariane 6 z Gujany Francuskiej. Co istotne, w misję zaangażowani są również eksperci z Polski.
Misja Sentinel-5A zapewni codzienny, globalny monitoring jakości powietrza i składu atmosfery z niespotykaną dotąd dokładnością. Dane będą ogólnodostępne i wykorzystywane m.in. w prognozowaniu jakości powietrza, monitorowaniu emisji gazów cieplarnianych, analizach klimatycznych oraz ocenie skuteczności polityk środowiskowych.
Zaawansowane narzędzie do badania atmosfery
Sercem zespołu instrumentów Sentinel-5A jest instrument UVNS (Ultraviolet, Visible, Near and Shortwave Infrared Spectrometer). Spektrometr ten pracuje w zakresie od ultrafioletu po krótką podczerwień (270–2385 nm) i pozwala na jednoczesne monitorowanie szeregu gazów i cząstek atmosferycznych, w tym:
- dwutlenku azotu (NO₂),
- ozonu (O₃),
- dwutlenku siarki (SO₂),
- tlenku węgla (CO),
- metanu (CH₄),
- formaldehydu (HCHO),
- innych związków organicznych oraz aerozoli i chmur.
Rozdzielczość przestrzenna pomiarów wynosi około 7 km, a szerokość pasa obserwacji — 2670 km. Dzięki temu Sentinel-5A będzie w stanie uzyskać pełne globalne pokrycie pomiarami w ciągu 24 godzin.
Współpraca Sentinel-4A i Sentinel-5A
Sentinel-5A będzie pracować z orbity polarnej, a jego obserwacje uzupełni Sentinel-4A, znajdujący się na orbicie geostacjonarnej i koncentrujący się na częstych pomiarach nad Europą. Współdziałanie obu misji umożliwi jednoczesne pozyskiwanie bardzo szczegółowych danych regionalnych oraz pełnego globalnego obrazu atmosfery.
Jak podkreśla dr Maria Hoffmann, koordynator misji w EUMETSAT:
„Dzięki Sentinel-5A będziemy mogli lepiej niż kiedykolwiek wcześniej obserwować zmiany w atmosferze. Misja ta pozwoli zrozumieć źródła i skutki zanieczyszczeń powietrza, a także wspierać działania na rzecz poprawy jakości życia na Ziemi”.
Warto podkreślić, że prof. Jacek Kamiński z Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego pełni funkcję członka Mission Advisory Group przy ESA dla Sentinel-4A i Sentinel-5A, co jest ważnym polskim akcentem w tej przełomowej misji.
Znaczenie danych dla nauki i społeczeństwa
Dane z Sentinel-5A zasilą przede wszystkim Copernicus Atmosphere Monitoring Service (CAMS) i Copernicus Climate Change Service (C3S), które dostarczają prognozy jakości powietrza, monitorują emisje gazów oraz analizują zmiany klimatyczne. Informacje te wspierają decydentów, naukowców i organizacje międzynarodowe w działaniach na rzecz ochrony środowiska i zdrowia publicznego.
Według Jean-Luca Ferrariego z Komisji Europejskiej:
„Copernicus to system, który łączy dane satelitarne z modelami numerycznymi, dostarczając bezpłatnych, wiarygodnych informacji każdemu, kto ich potrzebuje. Sentinel-5A stanie się jednym z filarów tego systemu w zakresie obserwacji atmosfery”.
Start i dostępność transmisji
Start rakiety Ariane 6 z satelitą MEteop-SG Satelite A1 z zespołem instrumentów Sentinel-5A na pokładzie będzie transmitowany na żywo na stronach ESA i EUMETSAT, a także w mediach społecznościowych tych organizacji. Transmisja rozpocznie się około 30 minut przed planowanym startem.
Link: https://www.esa.int/ESA_Multimedia/ESA_Web_TV
O programie Copernicus
Copernicus to europejski program obserwacji Ziemi, realizowany wspólnie przez Komisję Europejską, ESA, EUMETSAT i szereg instytucji partnerskich. Program obejmuje sześć zespołów instrumentów Sentinel umieszczonych na satelitach, dostarczających dane o lądach, oceanach, atmosferze, klimacie, bezpieczeństwie i sytuacjach kryzysowych. Wszystkie dane Copernicus są bezpłatnie dostępne dla użytkowników na całym świecie.
Przydatne linki:
https://database.eohandbook.com/database/missionsummary.aspx?missionID=641
https://www.esa.int/ESA_Multimedia/Images/2025/07/Copernicus_Sentinel-5_spectrometer
https://www.eumetsat.int/metop-second-generation-a1-satellite-due-lift-0237-cest-morning-13-august https://www.esa.int/Applications/Observing_the_Earth/Meteorological_missions/MetOp_Second_Generation/Watch_MetOp-SG-A1_and_Sentinel-5_launch
