Zmiana klimatu powoduje, że wirusy i bakterie zaczynają występować na obszarach, na których dotąd nie stanowiły zagrożenia. Ponadto, w reakcji na nowe warunki pogodowe i środowiskowe, ludzie zmieniają swoje zachowania, a także migrują. Może to powodować zaburzenia ekosystemów, ułatwiając przenoszenie chorób występujących na danym obszarze i rozwój nowych. W ramach projektu „Związek między zmianą klimatu a chorobami zakaźnymi” KOZK przygotował pierwszy w Polsce interdyscyplinarny raport poświęcony tej problematyce.
Ośrodek zebrał opinie naukowców z całego świata, reprezentujących różne dziedziny – medycynę, zdrowie publiczne, mikrobiologię, klimatologię czy ekologię, by lepiej zrozumieć powiązania miedzy zmianą klimatu a chorobami zakaźnymi. Raport KOZK określa ponadto sposoby zapobiegania rozprzestrzenianiu się bakterii i wirusów.
Podobnie jak w wypadku samej zmiany klimatu, także w odniesieniu do związanych z nią zagrożeń epidemiologicznych najlepiej sprawdza się profilaktyka. Naukowcy pracują nad mechanizmami przewidywania kierunków transmisji chorób zakaźnych, a także nad interaktywnymi platformami modelowania rozwoju epidemii oraz protokołami postępowania dla służb publicznych. Jest to szczególnie istotne także dlatego, że bakterie i wirusy żyją krótko, a to oznacza, że ich gatunki mogą szybko przystosować się do zmiany warunków.
Eksperci wskazują, że nie można rozpatrywać zmiany klimatu w oderwaniu od jej wpływu na zdrowie publiczne. Ich zdaniem powinniśmy szukać rozwiązań, które równocześnie będą sprzyjać ograniczaniu rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych i wspierać zrównoważony rozwój.
Raport jest dostępny tutaj.
W ramach projektu KOZK zorganizował także webinarium poświęcone powiązaniom zmiany klimatu z występowaniem chorób zakaźnych. Dr Aneta Afelt, visiting researcher w Espace-DEV Institut de recherche pour le développement i członkini Zespołu ds. COVID-19 przy Prezesie Polskiej Akademii Nauk wyjaśniła m.in., w jaki sposób zmiana klimatu ułatwia rozprzestrzenianie się wirusów.