Plan zarządzania Obiektem Światowego Dziedzictwa Białowieża Forest (część polska) ma na celu ochronę Wyjątkowej Uniwersalnej Wartości (WUW) Puszczy Białowieskiej oraz zapewnienie jej trwałego, zrównoważonego zarządzania. Obejmuje on polską część transgranicznego obiektu wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Uwzględnia wymogi Konwencji UNESCO z 1972 roku i zakłada realizację wizji do 2050 roku.
Puszcza Białowieska to jeden z ostatnich w Europie kompleksów lasów o charakterze naturalnym. Chroniona od średniowiecza, wyróżnia się bogatą florą i fauną, procesami przyrodniczymi oraz niskim stopniem ingerencji człowieka. Spełnia kryteria IX i X UNESCO: przedstawia wyjątkowe procesy ekologiczne i siedliska kluczowe dla ochrony różnorodności biologicznej. Dokument identyfikuje zagrożenia naturalne i antropogeniczne – m.in. zmiany klimatu, bariery migracyjne (np. zapora na granicy), fragmentację siedlisk, działalność człowieka oraz problemy instytucjonalne i finansowe.
Główne cele Planu zarządzania:
- Zachowanie niezaburzonych procesów ekologicznych
- Ochrona różnorodności biologicznej na wszystkich jej poziomach (ekosystemowym, gatunkowym i genetycznym) oraz istotnych dla niej siedlisk
- Zachowanie nienaruszalności Obiektu jako całości
- Promowanie i wspieranie współdziałania podmiotów międzynarodowych, krajowych i lokalnych
- Tworzenie warunków dla rozwoju zrównoważonego gmin Puszczy Białowieskiej
- Wzmacnianie tożsamości i dumy lokalnych wspólnot na bazie wiedzy o walorach przyrodniczych, kulturowych i historycznych Puszczy Białowieskiej
- Prowadzenie edukacji przyrodniczej i kulturowej oraz promowanie Światowego Dziedzictwa
- Wykorzystanie wyjątkowej wartości Obiektu Światowego Dziedzictwa w promowaniu regionu Puszczy Białowieskiej
Dokument podkreśla rolę Puszczy jako miejsca edukacji, budowania tożsamości kulturowej i inspiracji do działań na rzecz przyrody. Ważna jest partycypacja społeczna i międzygeneracyjna odpowiedzialność za dziedzictwo.
Plan Zarządzania to ponad 170 stron dokumentu, 9 załączników i 4 opracowania uzupełniające.
Załączniki:
Opracowania uzupełniające: