Eksperci IOŚ-PIB wzięli udział w III Śląskim Konwencie Klimatycznym CLIMATE-CON 2025, który odbył się 23–24 listopada w Chorzowie. Ilona Jędrasik, zastępca dyrektora ds. zmian klimatu i współpracy międzynarodowej, uczestniczyła w sesji inauguracyjnej oraz briefingu prasowym, podkreślając znaczącą rolę regionów w krajowej polityce adaptacyjnej. Zaznaczyła, że to właśnie na poziomie województw kształtowane są działania kluczowe dla wdrażania Krajowej Strategii Adaptacji, a prowadzone przez Instytut w ramach projektu Klimada 3.0 analizy mają służyć lepszemu dopasowaniu polityk krajowych do potrzeb samorządów. Zwróciła uwagę, że regiony coraz szerzej uwzględniają kwestie klimatyczne w swoich strategiach rozwoju i planowaniu przestrzennym, a przykładem najbardziej zaawansowanego podejścia jest Województwo Śląskie, które jako pierwsze w kraju posiada regionalny plan adaptacji do zmian klimatu opracowany przez interdyscyplinarny zespół Instytutu.
Wicedyrektor Jędrasik mówiła również o procesie tworzenia Regionalnego Planu Adaptacji dla Województwa Śląskiego, podkreślając jego partycypacyjny charakter. Dokument powstawał przy szerokim udziale samorządów i mieszkańców, co pozwoliło zidentyfikować kluczowe potrzeby lokalnych społeczności, a także określić wrażliwość gmin i ich potencjał adaptacyjny. Plan integruje kwestie klimatyczne z regionalną polityką rozwoju oraz strategią „Śląskie 2030. Zielone Śląskie”, obejmując zagadnienia związane z ochroną zdrowia mieszkańców, bezpieczeństwem dostaw wody i energii, zarządzaniem kryzysowym oraz ochroną zasobów naturalnych. Jego realizacja opiera się na trzydziestu siedmiu kierunkach działań, które będą monitorowane co dwa lata. Wicedyrektor Jędrasik podkreśliła, że adaptacja do zmian klimatu powinna być traktowana jako inwestycja w przyszłość regionów, przynosząca realne korzyści społeczne i gospodarcze.
Podczas konwentu odbyło się wiele paneli dyskusyjnych z aktywnym udziałem ekspertów IOŚ-PIB. Dr inż. Krzysztof Skotak moderował panel poświęcony wpływowi zmian klimatu na zdrowie. Omówiono rosnące zagrożenia związane m.in. z chorobami wektorowymi, falami upałów czy obciążeniem psychicznym mieszkańców. Podkreślano, że lokalne systemy ochrony zdrowia muszą być lepiej przygotowane na nowe wyzwania, a w procesie adaptacji ważną rolę odgrywają również organizacje pozarządowe.
W panelu prowadzonym przez dr inż. Annę Dubel uczestnicy zastanawiali się, jak przejść od strategii klimatycznych do konkretnych działań. Samorządy i przedstawiciele biznesu dzielili się doświadczeniami z wdrażania projektów adaptacyjnych i mitygacyjnych, omawiając najczęstsze bariery i czynniki sukcesu. Zaprezentowano inspirujące przykłady projektów realizowanych w ramach programu LIFE, pokazujących, że polityka klimatyczna może być skutecznie wdrażana zarówno w dużych miastach, jak i mniejszych jednostkach.
Agnieszka Stangreciak poprowadziła panel dotyczący komunikacji w sytuacjach kryzysowych. Rozmowa koncentrowała się na tym, jak szybko i rzetelnie informować społeczeństwo w obliczu ekstremalnych zjawisk pogodowych, których częstotliwość rośnie wraz ze zmianami klimatu. Eksperci podkreślali znaczenie pierwszego komunikatu, konieczność przeciwdziałania dezinformacji oraz rolę edukacji, która zwiększa odporność mieszkańców na sytuacje zagrożenia. Zwrócono też uwagę, że skuteczna komunikacja wymaga nie tylko dobrych procedur, ale przede wszystkim zaufania społecznego.
Kolejny panel, prowadzony przez dr. inż. Sylwię Łabę, dotyczył rolnictwa i turystyki w obliczu narastającego kryzysu wodnego. Dyskusja pokazała, że problemy z wodą zaczynają się w górach i w glebie, a nie dopiero w wysychających rzekach. Eksperci zgodzili się, że naturalna retencja oraz rozwiązania oparte na przyrodzie są najtańszym i najskuteczniejszym sposobem budowania odporności regionów dotkniętych suszą, a skuteczna adaptacja wymaga współpracy administracji, nauki, biznesu i organizacji społecznych.
W dyskusji o przyszłości miast i znaczeniu błękitno-zielonej infrastruktury udział wzięła dr Agnieszka Sobol, która zwróciła uwagę na rosnące możliwości wykorzystania rozwiązań opartych na przyrodzie w polityce miejskiej. Podkreśliła ich znaczenie nie tylko dla adaptacji do zmian klimatu, ale także dla poprawy jakości życia mieszkańców i zwiększenia odporności na ekstremalne zjawiska pogodowe.
Dr Agnieszka Kuśmierz udzieliła wywiadu dotyczącego znaczenia dokumentu Regionalnego Planu Adaptacji dla Województwa Śląskiego, który wkrótce zostanie opublikowany przez Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego. Podczas konwentu promowała ten dokument oraz brała udział w licznych dyskusjach. W wydarzeniu uczestniczyli także Małgorzata Bidłasik, Natalia Horak, Michał Marcinkowski i Tomasz Pecka, którzy aktywnie włączali się w rozmowy kuluarowe.
Udział IOŚ-PIB w konwencie podkreślił znaczącą rolę Instytutu w krajowej i regionalnej polityce klimatycznej oraz pokazał, jak ważne jest łączenie wiedzy eksperckiej z praktycznymi rozwiązaniami wdrażanymi w regionach. Wydarzenie stało się również okazją do wymiany doświadczeń i prezentacji efektów pracy zespołów zaangażowanych w rozwój działań adaptacyjnych w całym kraju.
