Zapylacze umożliwiają rozmnażanie roślin, utrzymują równowagę ekosystemów i zapewniają nam żywność. Najlepiej poznanym gatunkiem jest pszczoła miodna – jedna robotnica odwiedza w czasie zbierania nektaru 50–100 kwiatów. To właśnie pszczoły odpowiadają za około 80% zapyleń roślin.
To właśnie tym wyjątkowym owadom poświęcona była konferencja „Bezpieczna pszczoła, bezpieczny pszczelarz, bezpieczne pszczelarstwo”, połączona z uroczystym podsumowaniem XI edycji Ogólnopolskiego Konkursu PSZCZELARZ ROKU 2025, która odbyła się 16 października w Auli Kryształowej Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, którą IOŚ-PIB miał zaszczyt objąć patronatem.
W programie znalazły się inspirujące wystąpienia wybitnych ekspertów, panele dyskusyjne oraz prezentacje innowacyjnych rozwiązań wspierających rozwój bezpiecznego i zrównoważonego pszczelarstwa w Polsce. Wśród prelegentów znaleźli się m.in.: prof. Jerzy Wilde, prof. Franciszek Kampka, prof. Ewa Ziemba, dr Sławomir Jarka oraz wielu innych specjalistów reprezentujących uczelnie, instytuty badawcze i organizacje branżowe.
Podczas otwarcia wydarzenia głos zabrał dyrektor Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego, dr hab. Marcin Stoczkiewicz, który podkreślił znaczenie współpracy nauki i praktyki w budowaniu odporności środowiskowej oraz bezpieczeństwa żywnościowego kraju:
„Z ogromną satysfakcją Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy dołącza do wydarzenia, które w wyjątkowy sposób łączy naukę, praktykę i troskę o środowisko naturalne – konferencji ‘Bezpieczna pszczoła, bezpieczny pszczelarz, bezpieczne pszczelarstwo’. To inicjatywa szczególnie bliska misji naszego Instytutu, ukierunkowanej na wspieranie działań na rzecz zrównoważonego rozwoju, ochrony klimatu i adaptacji do jego zmian”.
W swoim wystąpieniu dyrektor zwrócił uwagę na rosnący wpływ zmian klimatu na polskie rolnictwo – sektor stanowiący fundament bezpieczeństwa żywnościowego i gospodarczego kraju. Jak wskazał, z analiz IOŚ-PIB wynika, że skutki zjawisk ekstremalnych, takich jak powodzie, susze, podtopienia czy przymrozki, generują w Polsce straty sięgające średnio 6 miliardów złotych rocznie, a ponad połowa wszystkich strat gospodarczych w latach 2001–2019 dotyczyła właśnie rolnictwa.
Instytut od wielu lat prowadzi badania i opracowuje rozwiązania wspierające procesy adaptacji do zmian klimatu w sektorach najbardziej wrażliwych na ich skutki. Jednym z kluczowych przedsięwzięć w tym zakresie jest projekt KLIMADA 3.0 – dostęp do wiedzy i danych w zakresie zmian klimatu, którego celem jest wzmacnianie zdolności adaptacyjnych gospodarki poprzez udostępnianie analiz, danych i narzędzi wspomagających podejmowanie decyzji.
W ramach projektu opracowywana jest m.in. ocena ryzyka klimatycznego dla sektora rolnictwa, której wyniki posłużą do wskazania kierunków działań zwiększających odporność produkcji rolnej na zagrożenia klimatyczne. Zagadnienia te zostały szerzej opisane w artykule dr inż. Eweliny Siwiec i dr inż. Anny Dubel pt. „Bezpieczne rolnictwo w dobie zmian klimatu – wyzwania i kierunki adaptacji”, który ukaże się w publikacji pokonferencyjnej, do którego lektury już teraz serdecznie zachęcamy.
Dyrektor zakończył swoje wystąpienie słowami:
„Wyzwania, przed jakimi staje dziś rolnictwo w obliczu zmian klimatu, wymagają współpracy nauki, administracji i praktyków. Takie inicjatywy jak ‘Bezpieczna pszczoła, bezpieczny pszczelarz, bezpieczne pszczelarstwo’ pokazują, jak ogromne znaczenie ma wymiana wiedzy, doświadczeń i dobrych praktyk. Wierzę, że włączenie się IOŚ-PIB w te działania wzmocni wspólne wysiłki na rzecz odporności polskiego rolnictwa i budowania bezpieczeństwa środowiskowego kraju”.
Konferencja oraz gala konkursu PSZCZELARZ ROKU 2025 były doskonałą okazją do wymiany wiedzy, inspiracji i wspólnego działania na rzecz ochrony pszczół – nieocenionych sprzymierzeńców człowieka w zachowaniu równowagi ekosystemów i bezpieczeństwa żywnościowego.
