W dniach 5–7 maja 2025 r. w Poczdamie odbyło się doroczne spotkanie Grupy Zadaniowej ds. Modelowania i Pomiarów (TFMM – Task Force on Measurements and Modelling), działającej w ramach programu naukowego EMEP (European Monitoring and Evaluation Programme) Konwencji ONZ w sprawie Transgranicznego Transportu Zanieczyszczeń Powietrza na Dalekie Odległości (UNECE LRTAP). Wydarzenie to stanowiło kluczowy element międzynarodowej współpracy w zakresie monitorowania i modelowania zanieczyszczeń powietrza, umożliwiając wymianę wiedzy oraz doświadczeń pomiędzy ekspertami z całej Europy.
Spotkanie poświęcone było przede wszystkim ocenie realizacji zadań TFMM zaplanowanych na lata 2024–2025 oraz przygotowaniu propozycji do nowego planu prac na lata 2026–2027. Dokonano przeglądu postępów w zakresie pomiarów emisji oraz modelowania transgranicznego transportu zanieczyszczeń, co pozwoliło na określenie najważniejszych wyzwań oraz priorytetów na kolejne lata. Przyjęte wnioski i rekomendacje stanowią fundament dla skuteczniejszego monitoringu jakości powietrza oraz precyzyjniejszego prognozowania skutków zanieczyszczeń, zarówno w kontekście regionalnym, jak i globalnym.
Joanna Strużewska, Kierownik Zakładu Modelowania Atmosfery i Klimatu (ZMAiK) w IOŚ-PIB, współprzewodnicząca TFMM oraz Paolo Laj ze Światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO) byli odpowiedzialni za przygotowanie i poprowadzenie tegorocznej edycji spotkania. Międzynarodowa perspektywa podejmowanych dyskusji sprzyjała wypracowaniu spójnych i skoordynowanych działań w zakresie przeciwdziałania transgranicznym zanieczyszczeniom powietrza.
W trakcie obrad Joanna Strużewska zaprezentowała wyniki analiz zespołu ZMAiK dotyczących transgranicznego transportu zanieczyszczeń powietrza do i z Polski. Prace te, zrealizowane na zlecenie Ministerstwa Klimatu i Środowiska, opierały się na wykorzystaniu zaawansowanego modelowania numerycznego z zastosowaniem modelu GEM-AQ (Global Environmental Multiscale Air Quality model). Model GEM-AQ umożliwia precyzyjne śledzenie przemieszczania się zanieczyszczeń w atmosferze, identyfikację ich źródeł oraz ocenę wpływu na jakość powietrza w różnych regionach Europy. Przedstawione wyniki pozwoliły na lepsze zrozumienie mechanizmów transportu zanieczyszczeń oraz wypracowanie bardziej efektywnych strategii ograniczania ich negatywnego wpływu na środowisko i zdrowie ludzi.
Dzięki wspólnej pracy ekspertów z TFMM oraz przedstawieniu wyników badań zespołu IOŚ-PIB, możliwe stało się opracowanie bardziej zintegrowanych podejść do modelowania jakości powietrza w Europie. Wnioski wypracowane podczas spotkania w Poczdamie stanowią istotny wkład do międzynarodowych działań na rzecz redukcji zanieczyszczeń oraz poprawy jakości powietrza na całym kontynencie.